न येणारे पत्र !
चि बिपीन ,
२१ फेब्रुवारी २०१६
कसा आहेस बाळा ! तु किती जरी मोठा झालास तरी बाळच आहेस
रे माझ्या साठी … कारण तुझ्या जन्मा पासून
पाहतेय तुला मी …. किती भर भर जातो ना काळ
? एवढासा होतास आता चाळीशी ओलांडलीस…
तुम्ही सगळे आपल्या संसारात व्यस्त पुण्या पासून अमेरिके
पर्यंत कुठे कुठे स्थाईक झालात …फार आठवण येते रे तुम्हा लेकरांची … आजकाल फार एकटे वाटते रे, बोलायला कोणी नसते ना !
अधून मधून तुम्ही सगळे येता दोन दिवस राहता आणि परत आपल्या
कामाला निघून जाता… त्या दोन दिवसाच्या आठवणी
वर मी दिवस ढकलते …. तुमचा दोष नाही रे … तुम्ही तरी काय करणार ? तुमच्या नौकर्या , मुलांचे
शिक्षण महत्वाचे … कळतेय मला…
पण तुमची लहान मुले
, त्यांचा गोंधळ … त्यांचा आरडा ओरडा सगळे खूप हवे हवेसे वाटते रे … कोणी मला
स्वार्थी म्हणेल … म्हणू देत…
तुमची आजची पिढी
इमेल किंवा whats app वर बोलणारी , मला हे कुठले जमतेय , म्हणून म्हंटले पत्रच पाठवू
…तेव्हढेच मन मोकळे करू …
माझे आणि तुझे नाते नक्की काय असा प्रश्न पडू शकतो कोणालाही ? सहवासाने
प्रेम निर्माण होते आणि वाढत जाते , त्या मुळे गेल्या ४० वर्षात तुझे आणि माझे प्रेमाचे
नाते निर्माण झाले… हा नक्कीच बादरायण संबंध
नाही…
कोण आहे मी तुझी ?
तुम्हा चार पिढ्यांना अंगा खांद्यावर वाढवले !!
सगळ्या सुख: दुःखाची बरोबरीने मूक
साथ दिली !!
म्हणजेच ज्या ४
भिंतीच्या आत राहून तुझी जडण घडण झाली ती मी …म्हणजे
…… तीच ती मी तुमची
वास्तू " १६७ बल्वन्त बंगला "
आज असेच सगळे आठवले
… आणि थोडी हळवी झाले… म्हंटले तुझ्याशी बोलून
मन मोकळे करू …
तुझ्या आजोबांचे फार उपकार आहेत माझ्यावर …
तुमचे नाते वाईक , मित्र मैत्रिणी सगळ्यांना ना आज माझे
दिमाखात उभे राहणे दिसते …पण सुरुवातीला किती त्रास काढला कल्पना नाही त्या लोकांना
किती उन्हाळे पावसाळे रे पहिले मी … झालि बघ पंचेचाळीस वर्षे …आली कि माझी
पण पन्नाशी…थकले
नाही हा अजून मी …
तुला सांगते ७० च्या दशकात औरंगाबाद मध्ये डॉ ख्रिश्चन म्हणून एक भला माणूस होऊन गेला त्यांनी शहराच्या बाहेर पडीक जमिनीवर प्लॉट विकायला काढले, किंमत काय तर १ रुपया स्क्वेयर फूट !आज लोक हसतील या किमतीला , त्या वेळेस लोकांचा
पगार कितीसा असणार , तुझ्या आजोबांचा पगार होता रुपये १५० … केले त्यांनी धाडस आणि
घेतली हि जागा…
एकूण ३६०० स्क्वेयर फूट आणि किंमत रुपये ३६०० … ते पण हप्त्याने …
आजच्या सारखे त्या वेळेस बँका कर्ज देण्या करिता मागे लागत
नव्हत्या … पण आजोबांनी धाडस केले आणि कष्टातून
मला उभे केले …. तुझे वडील आणि काका पण फार हौशी … त्यांनी पण मला बांधताना सगळ्या
गोष्टींचा विचार केला…
सुरुवातीला पैशाची ओढाताण करून छोटे टुमदार घर बांधले
… ४ खोल्या , पुढे अंगण, बाग , तुळशी वृंदावन ।
मागच्या बाजूला परत बाग आणि विहीर… त्या वेळेस पाण्याची दुसरी
काही सोय नव्हती , म्हणून विहीर करावी लागली…
बागेत दोन उंच
अशोकाची झाडे होती … तुम्ही काय म्हणता त्याला landmark का काय तशी होती ती दोन झाडे होती ,
त्या दोन झाडा मुळे लांबून घर दिसायचे? बागेत
निरनिराळे गुलाब, जास्वंदी चे अनेक प्रकार , रात राणी , क्रोटन अशी अनेक झाडे … तुझ्या बाबा ना फार आवड बागेची…
आजोबांची फार ओढाताण झाली मला आकाराला नेताना , सुरुवातीचे
बांधकाम २८००० रुपयात झाले … मग हळू हळू मागचे घर बांधले…
तिथे अनेक कुटुंबे राहून गेलीत… नंतर म्हणजे ९० च्या दशकात वरचा दुसरा मजला बांधला…
सांगितले तर खोटे वाटेल , सुरुवातीला काही वर्षे घरात लाईट
नव्हते , आई काकू चे रोजचे काम… कंदील साफ करून ठेवायचे…
किती स्ठीतंतरे मी पहिलीत ,
एका ओळीत सांगायचे तर बंब तापविण्या पासून सोलर गिझर पर्यंत
आणि कंदिलाच्या दिव्या पासून थेट LED पर्यंत…
तुमच्या चार पिढ्यांचे खूप प्रेम मिळाले मला …
जशी घराला घर पण देणारी माणसे असतात तशी माणसाना प्रेम देणारी वास्तु पण असू शकते
ना ?
इंग्रजी मध्ये दोन चांगले शब्द आहेत "होम" आणि
"हाउस" , मराठीत त्या दोन्हीला प्रतिशब्द मला तरी माहिती नाही…
कुठलीही इमारत " हाउस " असू शकते ,पण प्रत्तेक इमारत होम होऊ शकत नाही….
"होम" म्हणजे ज्या वास्तूत आपण वाढलो, मोठे झालो
, अनेक आठवणी जडल्या आहेत … आणि मुख्य जिथे
आपले पणाची भावना असते अशी ती जागा….
आता तूच ठरव मी तुझ्या करिता होम आहे का हाउस ?
तुमच्या सुखात आनंदाने नाचत होते त्याच वेळेस दुखाने : कधी हुंदके देत आक्रोश करीत होते …
काय नाही पहिले …तुझा जन्म,मुंज, लग्न इतकेच काय तुझ्या
मुलांचा जन्म, त्याची मुंज … तसेच तुझ्या बायकोला सामावून घेतले माझ्या मध्ये ! या प्रत्येक
क्षणी आनंदाने बेहोष होत होते …तुमचा आनंद
तो माझा आनंद…
आनंदाच्या क्षणी तुम्ही देवाला करिताना वास्तूला म्हणजे मला वंदन करीत होता…
मी फक्त तथास्तु म्हणत होते ।
दिवाळी किंवा लग्ना कार्यात माझ्यावर केलेली विद्द्युत
रोषणाई मला एक प्रकारची श्रीमंती देवून गेली … जणू माझ्या अंगावर पैठणी चढवली असे वाटे…
नरसिंह जयंती ची धामधूम , " गणपती बाप्पा मोरया
" ची आरोळी , सजून धजून येणाऱ्या गौरी … दिवाळीतील फटाक्याची आतष बाजी , दारात
केलेला किल्ला…
माझ्या शिरावर डौलात उभी केलेली गुढी … अशा असंख्य आठवणी आहेत … तुम्ही सर्वांनी मला
कृतकृत्य केलेते …
जसे आनंदाच्या क्षणी तुमच्यात होते तसेच दुखा:त पण तुमच्या बरोबरीने होते … घरातील
व्यक्तींचा म्हणजे आजोबा आणि काकांचा मृत्यू पहिला … माझा प्रत्येक कोपरा आसवे गाळत होता आणि आक्रोश करीत होता…
काल पर्यंत माझ्यात
असणारा माणूस , आज एकदम माझ्याच
अंगावर म्हणजे भिंतीवर "फोटोत"
विसावतो तेंव्हा काय करावे कळत नाही … माझे
दुख:कळणार नाही रे तुम्हा माणसाना … तुझे
व पु म्हणतात तसे आपले बोलणे समोरच्या पर्यंत
न पोहोचणे हि शोकांतिका जास्त भयाण असते …
असो मी जास्तच हळवी होते आज काल , तुला दुखवायचा हेतू नाही
… पण बोलले कि मन हलके होते ना म्हणून…
आता एकूणच आपल्या आजूबाजूला फार गर्दी झाली आहे , नुसते
सिमेंट चे जंगल…
एके काळी लांबून अशोका च्या झाडा मुळे ओळखू येणारी मी आता जवळ आले तरी दिसत नाही…
चालायचेच " कालाय तस्मे नमः "
आता अशोकाची झाडे राहिली नाहीत , विहीर नाही … नरसिंह जयन्ती
असो किंवा गणपतीतील किंवा दिवाळी ची धामधूम
पण पूर्वी सारखी राहिली नाही …
नित्य नियमाने देवा
समोर तिन्ही सांजेला दिवा लावला जातो पण पूर्वी सारखा " शुभं करोति " चा आवाज काही घुमत नाही
….
अंतुबर्वा च्या भाषेत सांगायचे तर आजोबा गेले आणि परत रातराणी
कधी फुललीच नाही बघ ….
असो … मुलांना आणि तुझ्या बायकोला आशीर्वाद…
आयुष्यात मोठे व्हा , सगळी स्वपने पूर्ण करा पण
एक नेहमी लक्षात ठेवा " वास्तू म्हणत असते तथास्तु "
वरचे वर येत राहा …
तुझीच -
वास्तू "१६७
बलवंत बंगला "
